Leczenie depresji

Od czego zacząć leczenie depresji?

To nieprawda, że depresja dotyka tylko osoby słabe, niezaradne, które nie są w stanie samodzielnie „wyjść z dołka”. Słynne porównanie depresji do „czarnego psa”, który przychodzi i zabiera całą energię i radość życia, zawdzięczamy Winstonowi Churchillowi – brytyjskiemu mężowi stanu, nobliście wielkiemu strategowi, twardemu negocjatorowi, który wpłynął na kształt współczesnej Europy – który sam cierpiał na depresję.

W rzeczywistości depresja to jedna z najczęstszych diagnozowanych dzisiaj chorób. Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) z depresją zmaga się 350 milionów ludzi, a w Polsce aż 1,5 miliona. W USA liczba zdiagnozowanych rośnie co roku o 20 procent. Coraz częściej dotyka ona również coraz młodsze osoby. Szacuje się, że objawy szeroko rozumianych zaburzeń depresyjnych przejawia aż 20% nastolatków, a według niektórych źródeł ma je co trzeci nastolatek.

Objawy depresji

Do objawów depresji należą:

obniżenie nastroju, smutek
utrata zainteresowań i brak odczuwania przyjemności z rzeczy, które kiedyś cieszyły
zmęczenie, obniżenie energii skutkujące niechęcią do działania
trudności w koncentracji
niska samoocena i brak wiary w siebie
poczucie winy i małej wartości

pesymistyczne myślenie i widzenie przyszłości wyłącznie w czarnych barwach
myśli samobójcze
zaburzenia snu (bezsenność lub nadmierna senność)
zaburzenia apetytu

By zdiagnozować depresję, wystarczy, że wystąpią cztery z powyższych objawów. Depresja zatruwa życie, a chorujący na nią traci nadzieję, że kiedykolwiek wyjdzie z tego beznadziejnego stanu. Ale leczenie depresji jest nie tylko możliwe, ale coraz częściej również skuteczne.

Psychiatrzy twierdzą, że każda, nawet najostrzejsza depresja jest uleczalna. Współcześnie dysponujemy wieloma rodzajami leczenia: od psychoterapii, poprzez leczenie farmakologiczne, a na zmianach stylu życia kończąc.

Ponieważ depresja ma wiele twarzy i u każdego chorego może mieć ona nieco inny przebieg, nie ma jednego dobrego sposobu leczenia, który byłby skuteczny w równej mierze dla każdego. To, co pomoże jednemu, może nie być skuteczne dla kogoś innego. Ale współpracując z psychiatrą lub terapeutą i zbierając informacje na temat różnych rodzajów terapii, każdy może znaleźć odpowiedni sposób na powrót do zdrowia i odzyskanie pełni życia.

Jednym ze sposobów na leczenie depresji jest farmakoterapia. W przypadku najostrzejszych stanów zaleca się branie leków antydepresyjnych, najczęściej z grupy SSRI, czyli inhibitorów zwrotnego wychwytu serotoniny. Należy pamiętać, że leki może przypisywać tylko lekarz psychiatra, a działanie leków antydepresyjnych widać dopiero po 2-4 tygodniach leczenia, a czasami musi upłynąć nawet więcej czasu. Dlatego należy przyjmować je codziennie zgodnie z zaleceniami lekarza i nie wolno ich odstawiać nawet w razie poprawy samopoczucia.

Obecnie uważa się, że podstawowym sposobem na leczenie depresji powinna być psychoterapia, a farmakoterapia tylko jego uzupełnieniem. Przyczyny depresji są wciąż nie do końca poznane. Uważa się, że należą do nich zarówno czynniki biologiczne (takie jak zaburzenie działania neuroprzekaźników w mózgu), jak i psychologiczne. Leki antydepresyjne usuwają objawy depresji, ale nie leczą jej przyczyn. To tak jak z bólem zęba: lek przeciwbólowy może pomóc uśmierzyć ból, ale nie usunie przyczyny bólu, czyli na przykład próchnicy. Podobnie jest z depresją. Leki przeciwdepresyjne działają głównie na objawy depresji, ale żeby móc ją wyleczyć, trzeba znaleźć i usunąć jej przyczynę. Badania wykazują, że łagodniejsze rodzaje depresji może wyleczyć sama psychoterapia, natomiast w przypadku cięższych zaburzeń najlepsze rezultaty przynosi łączenie psychoterapii i farmakoterapii.

Psychoterapia

Obecnie mamy w Polsce coraz więcej psychoterapeutów specjalizujących się w leczeniu depresji. Najpopularniejsze nurty, w których pracują terapeuci to terapia psychodynamiczna i behawioralno-poznawcza. Ta pierwsza jest terapią długoterminową, trwa zazwyczaj od kilku miesięcy do kilku (a nawet kilkunastu) lat. Spotkania odbywają się co najmniej raz w tygodniu w stale wyznaczonych porach i opierają się na rozmowie z psychoterapeutą. Przy czym to pacjent więcej mówi, a terapeuta słucha, interpretując wnoszone przez pacjenta treści. Terapia behawioralno-poznawcza jest zazwyczaj krótsza, a pacjent otrzymuje zadania domowe, które mają mu pomóc w redukcji objawów.

Na szczęście na rynku psychoterapii w Polsce mamy coraz większy wybór różnych nurtów psychoterapii. Nie każdy ma odpowiednie środki, by skorzystać z terapii długoterminowej. Ciekawą alternatywą dla powyższych dominujących nurtów jest na przykład krótkoterminowa terapia skupiona na rozwiązaniu czy terapia rodzinna. Ośrodki oferujące ten rodzaj terapii znajdują się nie tylko w dużych miastach (Warszawa, Kraków, Wrocław), ale również w mniejszych miejscowościach. Warto rozejrzeć się w internecie, czy w pobliżu twojego miejsca zamieszkania nie ma podobnych gabinetów terapeutycznych.

Zaletą psychoterapii krótkoterminowej jest to, że terapeuta skupia się wraz z pacjentem na osiągnięciu celu, a nie na nieustannym analizowaniu problemu i deficytów, czy słynnym „grzebaniu w przeszłości”. Terapeuta pomaga otworzyć pacjentowi od dawna zamknięte drzwi. Ważniejsze jest tutaj znalezienie mocnych stron pacjenta, cennych doświadczeń i znalezieniu sposobów radzenia sobie z wcześniejszymi kryzysami.

Również terapie rodzinne przynoszą pozytywne rezultaty w leczeniu depresji, gdyż każda rodzina ma swoją niepowtarzalną organizację życia. I tak jak niektóre cechy rodziny mogą sprzyjać powstaniu depresji u jej członków, tak wspólna praca może również przynieść skuteczne rozwiązania, a w leczeniu chorego może uczestniczyć jego rodzina, co przynosi dużo bardziej wymierne rezultaty niż terapia indywidualna.

Zgłoś się po pomoc

Jeżeli ty bliska ci osoba cierpi na depresję, nie zwlekaj – zgłoś się po pomoc do specjalisty. Przyznanie się do choroby jest już pierwszym krokiem do jej skutecznego leczenia. Znajdź w swoim pobliżu lekarza psychiatrę (dostępni również na NFZ) lub umów się do psychoterapeuty. Często można zapisać się przez internet lub uzyskać informacje, jeśli wyjście z domu jest dla ciebie w tym momencie niemożliwe (taki rodzaj kontaktu oferuje m. in. Ośrodek Psychoterapii Spotkanie w Olsztynie).

W leczeniu depresji pomocne są również zmiany w stylu życia: odpowiednia ilość snu, zdrowe odżywianie, sport czy zdrowe relacje społeczne. Osoba cierpiąca na depresję często nie jest sama wprowadzić tych zmian w życie, jeśli nie uzyska odpowiedniego wsparcia i profesjonalnej pomocy. Dlatego zgłoszenie się po pomoc do specjalisty to pierwszy krok, który pozwoli ci na powrót do zdrowia. I pamiętaj! Depresja jest uleczalna.